Elektrik motoru ile elde edilen dönme hareketi kayışlar vasıtasıyla Volana aktarılır. Bunun sebebi elektrik motorunun devir sayısı yüksektir (1450 d/dk). Preslerin dakikadaki vuruş sayısı çok düşük olması gerekiyor. Bu yüzden motorun devir sayısı aktarma organlarında düşürülerek aktarılır.

Volana bağlı olan milin üzerinde kavrama ve fren grubu vardır. Kavrama ve fren grubu pnömatik veya hidrolik kumanda ile çalışır. Volan motordan aldığı dönme hareketi ile sürekli döner, fakat volan mili dönmez. Parça basmak istediğimiz zaman kavrama kumandasını devreye sokarız ve volan mili dönmeye başlar. Volan milindeki dönme hareketi dişliler vasıtasıyla devir sayısı küçültülerek krank (Eksantrik mile) a aktarılır.

Eksantrik milin görevi dairesel hareketi doğrusal harekete dönüştürmektir. Presin krank miline biyel kolu dediğimiz kollarla bağlı bulunan hareketli kafaya (koç ) krank milinin eksen kaçıklığı kadar doğrusal hareket yaptırılır. Buna presin kursu (strok) diyoruz. Küçük tonajlı preslerde bu strok ayarlanabilir yapılabilir. Büyük tonajlı preslerde strok sabit yapılır.

Değişik yükseklikte kalıp bağlamak için ayrıca reglaj ayar mekanizması yapılır.Mekanik presin koç aşağıya indiği pozisyonda geri dönüşe geçtiği pozisyona A.Ö.N. (180˚) yukarıda durduğu pozisyona Ü.Ö.N. (360˚)denir. Eksantrik preslerde, işi yapan gücü sağlayan volan enerjisidir. Volan, enerjisini dönüş devrinden alır, yani devir arttıkça volan enerjisi artar, devir düştükçe volan enerjisi düşer.Volan ağırlığının yeterli bulunmadığı, ya da konstrüksiyon olarak makul değerlerin dışına taşıldığı durumlarda, angrenaj sistemi devreye girer. Yani; bir veya birkaç kademe dişli grubu yardımıyla, güç-devir ilişkisi ayarına gerek vardır.

Devir değiştirmeli preslerde, devir değiştirme işlemleri esnasında volanı değiştirebilme imkânı olmadığı için Volan, en düşük devirde gerekli gücü sağlayabilecek şekilde dizayn edilmelidir. Strok ayarlı preslerde; eksantrikliğin (strok mesafesinin) azalması ile birlikte, volanın dolayısıyla presin iş yapma kabiliyeti artar. Prensip olarak, eksantrik olarak dönen krank mili, volandan direkt veya angrenaj sistemiyle aldığı gücü, (kuvvet) x (kuvvet kolu) prensibiyle prese verir. Buradaki kuvvet kolu terimini, krank mili için eksantriklik miktarı olarak anlayacağız. Eksantriklik=strok/2 dir. İşte bu nedenle volan değiştirilemez bir kavram olduğu için(hız hariç) değiştirilebilen kavram olan strok ayar sistemi sayesinde strok boyu azaldıkça pres çeneleri arasından alınabilecek pres kuvveti artar. Bu kuvvet sigorta yardımıyla sınırlandırılmak zorundadır. Aksi halde, pres makinesi mekanizması ve hatta gövdesi, volanın vereceği kuvvete mukavemet edemeyeceği için deformasyona uğrar.

Presin dizaynında evrensel kabul Alt Ölü Merkeze (BDC) 30 derecelik açı dilimi içinde kranktan, dolayısıyla presten anma gücünün çekilebileceği veya başka bir deyişle maksimum gücün alınması gerekliliği durumudur. Bu pres kullanıcısı tarafından muhakkak bilinmelidir. Presler, yapılacak işin hassasiyetine göre değişik şekillerde dizayn ve imal edilirler. Yani, kalıbın çalışması esnasında doğan reaksiyon kuvvetler, koçun kızakları tarafından iyi dengelenmelidir. Aksi takdirde oluşan istenmeyen veya hesaba katılmayan momentler, kayıt kızaklarının bozulmasına ve hatta kırılmasına bile yol açabilir.

3):  Preslerde İSG Tedbirleri

Özellikle Metal sanayinde olmak üzere  otomotiv, beyaz eşya, denizcilik teknolojisi ve savunma sanayisi gibi alanlarda çok kullanılır. İş sağlığı ve güvenliği açısından bu sektörde en tehlikeli iş ekipmanlarıdır. Çünkü yaşanan İş kazalarında çok fazla uzuv kayıpları olmakta hatta ölümle sonuçlananlarda asımsanmayacak kadar çoktur.Bunların önüne geçmek için preslerde teknik olarak bazı güvenlik önlemleri olması gerekmektedir.Bunları sırasıyla aşağıda göreceğiz.

1. Çift El Kumanda
2. Acil Stop Butonu
3. Işık Bariyeri
4. Mekanik Koruyucu
5. Ayak Pedal Koruyucusu
6. Koruyucu El Aletleri
7. Emniyet Takozu
8. Görsel Koordinasyon
9. Güvenlik PLC (Safety PLC)

4):    Çift El Kumanda Tertibatı

• Muhafaza İçinde Olmalı
• Eşzamanlı Çalışmalı (Zaman Röleli)
• Koç Başı Alt Ölü Noktaya İnene Kadar Basılı Tutulmalı
• İstem dışı hareketlerle butona basılmaya engel olacak şekilde muhafaza mevcut olmalıdır.
• Butonlar arası en fazla 0,5 sn’lik gecikme ile koç başı harekete geçmelidir5):     Acil Durdurma Butonu
  

  5):      Acil Durdurma Butonu

  • Farkedilebilir
  • Ayırtedilebilir
  • Kolay Ulaşılabilir
  • Sistemi Tamamen Durdurmalı
  • Basıldığında Kalıcı Olmalı
  • Reset Butonuna Basılmadan Pres Çalışmamalı
    

    6):   Işık/Işın Bariyeri

    • Operasyon bölgesine girildiğinde sistemi durduracak şekilde konumlandırılmalı
    • Operasyon bölgesine olan mesafe CE’ye göre belirlenmeli
    • Operatörün tehlikeli alana temasından önce makineyi durdurmak için gerekli olan minimum mesafeye yerleştirilmelidir.
    • Presle dikey ışık bariyeri arasında ölü alan kalması durumunda, sisteme yatay ışın bariyeri de eklenmelidir.
    • Alıştırma ve deneme preslerinde olduğu gibi, operatör ışık bariyerini geçip içerideki kalıp üzerinde bir işlem yapacak ise, ışık bariyeri her defasında manuel resetlenmelidir. Arka ışık bariyerleri sadece arkadan,ön ışık bariyerleri de sadece önden resetlenebilmelidir.
      

      7):  Alan Tarama Sensörü

      • Alan tarama sensörleri hareketli otomasyon (akıllı robot) sistemlerinin bulunduğu preslerde çalışma alanı içerisindeki nesneleri algılayarak makinenin güvenli bir şekilde çalışmasını sağlar.
      • Alan tarama sensörlerinin kullanım amacı ağırlığa duyarlı paspaslarla  benzerlik göstermektedir.
      • Alan tarama sensörleri çok daha hassas ve gelişmiş sisteme sahiptir.
      • Mesafe ayarları ile farklı uygulama koşullarına elverişli oluşu tercih sebebi olmaktadır.
        

        8):    Mekanik Koruyucu Tertibatı

        • İş alıp verilen kısım dışındaki bölümleri kapatmalı
        • Switch tertibatlı olmalı
        • Açıldığında sistemi tamamen durdurmalı
        • Resetlemeden tekrar çalışmamalı
          

          9):  Ayak Pedal Koruyucusu

          • Sadece kapalı kalıplarda kullanılmalı
          • Koruyucu sert, sağlam malzemeden olmalı
          • Ayak pedalı konumuna geçişler, kumanda panosunda bulunan anahtarlı düğmeler ile sağlanmalı
          • Ayak pedalları yetkili kişilerde bulunmalı
          • Ayak Pedalıyla Çalışırken;Ayak pedalına bastıktan sonra her defasında ayak pedaldan çekilmeli, böylece ayaktaki kas yorulmalarına engel olunur.Bu durum istemsiz basmaların önüne geçer.
            

            10):  Koruyucu El Aletleri

            • Operasyon bölgesine yapılan beslemelerde parçanın boyutuna uygun olan maşa, mıknatıs, kıskaç gibi el aletleri kullanılmalıdır.
            • Elle yapılan beslemeler minimum seviyeye indirilmelidir.
              

              11): Emniyet Takozu

              • Koç başı ve üst tablanın ağırlığı sebebiyle ve hidrolik preslerde hidrolik basıncındaki azalma veya hidrolik kaçağı sebebiyle koç başında düşmeler meydana gelebilmektedir.
              • Pres makinalarında bakım, kalıp bağlama vb. durumlarda yeteri sağlamlıktaki barlar (takozlar), tabla aralarına konularak güvenli çalışma sağlanmalıdır.
              • Operator tarafından emniyet barları kolondan alındığında presin emniyet devresi, koç tablanın hareketini engelleyici yapıda olmalıdır.
                

                12):  Görsel Koordinasyon

                • Birden fazla operatörün çalıştığı preslerde operatörlerin birbirlerini görebileceği ve gerektiğinde iletişim kurabileceği çalışma ortamı sağlanmalıdır.
                • Presin çeşitli kısımlarında bulunan bütün çalışma butonlarına aynı anda basılmadan pres çalışmayacaktır.
                • Durdurma butonlarının sadece birine basılmasıyla presin durması sağlamalıdır.
                  

                  13): PLC (Programmable Logic Controller )

                  PLC’ler; endüstri alanında kullanılmak üzere tasarlanmış, sayısal prensiplere göre yazılan fonksiyonu gerçekleyen, sistemi giriş-çıkış kartları

                  ile denetleyen, içinde barındırdığı zamanlama, sayma, saklama ve aritmetik işlem fonksiyonları ile genel kontrol sağlayan elektronik bir cihazdır.

                  PLC kullanıldı yerler

                  • Start Butonu
                  • Stop Butonu
                  • Işık Bariyeri
                  • Ekipmanın çalışma plc sistemi dışında güvenliği ilgilendiren donanımların ayrı bir güvenlik PLC sistemine bağlanması gerekmektedir. Bu şekilde çalışma PLC sisteminde meydana gelebilecek bir arıza durumunda ekipmanın güvenlik tertibatlarının devre dışındakalması engellenmiş olacaktır.
                  • Aynı zamanda Güvenlik PLC sistemi yardımıyla güvenlik sistemlerinin aktif çalışma durumları sürekli kontrol edilecektir.
                    

                    14):   Şartlandırıcı

                    Prese gelen basınçlı hava şartlandırıcıdan geçerek nihai özelliğini kazanır.

                    • Filtre (Yabancı madde ve suyu ayırır)
                    • Basınç regülatörü (Prese gelen basıncı düzenler, sabitler)
                    • Yağlayıcı (Havanın bir miktar yağlanmasını sağlar ve presteki aşınma, sürtünme ve korozyonu önler)

                    Böylece daha güvenli bir pres çalışmak mümkündür.

                    15):     İş Ekipmanlarının Güvenli Hale Getirilmesi

                    • Pres Kontrol Panosu
                    • Şartlandırıcı
                    • Manometre ve Emniyet Ventili, Pres Emniyet Valfi
                    • Kompresör Hava Kurutucu, Hava-Yağ Filtresi
                    • Çember Korkuluk, Platform Korkuluğu
                    • Ergonomik Koşullar
                    • Gürültü Seivyesi

                    16):    Pres Kontrol Panosu

                    • Pres kontrol panosunda çalışma konumlarını değiştiren buton kilitli olmalıdır.
                    • Emniyet kilidi sadece yetkili kişilerde olmalıdır.
                    • Emniyet kilidi olmadan presin çalışma konumunda değişiklik yapılmamalıdır.
                    • Pres Kontrol Panosunun Üstündeki Yazılar Yabancı Dilde Olmamalıdır.
                      

                    • Bursa da bulunan firmamız eksantrik pres makinelerinin tamirini …birlikte herhangi bir arıza durumunda anında yardıma koşmaktadır.